Mobbing Nedir?

Mobbing, bir işyerinde bir veya birden fazla kişinin, belirli bir çalışanı sistematik olarak psikolojik baskı altına alması, dışlaması ve yıldırmasıdır. Bu süreç, mağdurun iş yerindeki verimliliğini düşürmeyi, onu istifaya zorlamayı veya psikolojik olarak yıpratmayı amaçlar.

Mobbing davranışları farklı şekillerde ortaya çıkabilir:

Sürekli ve haksız eleştirilere maruz kalmak,
Aşağılanmak veya küçük düşürülmek,
İş yükünün adaletsiz şekilde artırılması veya azaltılması,
Sosyal olarak izole edilmek (toplantılara çağrılmamak, bilgi akışının kesilmesi),
İş performansını kasıtlı olarak kötü gösterecek ortamların yaratılması.
Bu tür davranışlar, iş hayatında stres, tükenmişlik sendromu, hatta psikolojik veya fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. İş Kanunu ve Yargıtay kararları ışığında, mobbingin hukuki boyutunu inceleyerek mağdurların haklarını anlatmaya devam edelim.

İşyerinde Mobbinge Uğruyor musunuz? Haklarınızı Biliyor musunuz?

Günümüzde birçok çalışan, işyerinde psikolojik baskıya, dışlanmaya veya sistematik yıldırma hareketlerine maruz kalabiliyor. Sürekli eleştirilmek, haksız yere iş yükünün artırılması, aşağılanma veya sosyal izolasyon… Eğer bunlardan birini yaşıyorsanız, mobbing mağduru olabilirsiniz. Peki, böyle bir durumda ne yapabilirsiniz? Hukuken hangi haklara sahipsiniz? Mobbing nedeniyle işverene karşı tazminat davası açabilir misiniz? Bu yazımızda, işyerinde mobbing kavramını, yasal dayanaklarını ve mağdurların açabileceği tazminat davalarını detaylarıyla ele alacağız.

Mobbing Nedeniyle Açılabilecek Tazminat Davaları

Mobbinge uğrayan çalışanlar, uğradıkları zararları tazmin edebilmek için işverene karşı çeşitli hukuki yollara başvurabilir. İşte açılabilecek başlıca davalar:

1. Manevi Tazminat Davası
Mobbing, mağdurun ruhsal ve fiziksel sağlığını bozabilecek bir süreçtir. Türk Borçlar Kanunu’nun 58. maddesi gereğince, kişilik haklarına saldırı niteliğinde olan bu tür eylemler için manevi tazminat talep edilebilir. Yargıtay, mobbing nedeniyle psikolojik sıkıntılar yaşayan çalışanlara manevi tazminat ödenmesine hükmeden birçok karar vermiştir.

2. Maddi Tazminat Davası
Eğer mobbing nedeniyle çalışan, sağlık sorunları yaşayıp tedavi görmek zorunda kalmışsa veya işten ayrılmak zorunda kalarak gelir kaybına uğramışsa, işverenden maddi tazminat talep edebilir. İşçi, uğradığı zararın miktarını delillerle ispatlamakla yükümlüdür.

3. İşçilik Alacakları Davası
Mobbinge maruz kalan işçi, haklı nedenle fesih hakkını kullanarak kıdem tazminatı talep edebilir. İş Kanunu’nun 24/II maddesine göre, işverenin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranışları işçi için haklı fesih sebebidir. Bu durumda işçi, şu alacakları talep edebilir:

Kıdem tazminatı
Kullanılmayan yıllık izin ücretleri
Fazla mesai, hafta tatili ve resmi tatil alacakları
4. İşverenin Ayrımcılık Yasağını İhlalinden Kaynaklanan Tazminat
Eğer işveren, mobbing sürecinde işçiye cinsiyet, yaş, ırk veya diğer kişisel özellikler nedeniyle ayrımcılık yapmışsa, İş Kanunu’nun 5. maddesi gereği en az dört aylık ücreti tutarında tazminat ödemek zorunda kalabilir.

5. Ceza Davası (Ağır Mobbing Vakalarında)
Eğer mobbing sürecinde hakaret, tehdit, cinsel taciz gibi suç teşkil eden eylemler bulunuyorsa, mağdur ceza davası açabilir. Türk Ceza Kanunu’na göre suç unsuru içeren fiiller için savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir.

Mobbing Davalarında İspat Yükü
Mobbing davalarında en önemli nokta, mağdurun yaşadığı psikolojik tacizi delillerle ispatlamasıdır. Bu süreçte aşağıdaki deliller büyük önem taşır:

Tanık beyanları (iş arkadaşları, müşteriler, üçüncü kişiler)
Yazılı belgeler (e-posta, mesaj, performans değerlendirme raporları)
Psikolojik destek aldığına dair doktor raporları
Mobbing mağduru çalışanlar, bu tür hukuki yollara başvurarak haklarını arayabilir ve işverenin sorumluluklarını yerine getirmesini talep edebilir.

İşyerinde mobbing, çalışanların psikolojik ve fiziksel sağlığını olumsuz etkileyen ciddi bir sorundur. İşverenlerin çalışanlarına saygılı ve sağlıklı bir çalışma ortamı sunma yükümlülüğü bulunurken, mobbinge maruz kalan işçiler de haklarını bilerek yasal yollarla kendilerini koruyabilirler.

Mobbing nedeniyle mağdur olan çalışanlar; manevi tazminat, maddi tazminat, kıdem tazminatı ve işçilik alacakları için dava açabilirler. Ayrıca, ağır vakalarda ceza davası da gündeme gelebilir. Ancak bu süreçte en önemli nokta, mobbingin ispatlanabilmesi için gerekli delillerin toplanmasıdır. Tanık beyanları, yazılı belgeler ve psikolojik destek raporları, davaların kazanılmasında büyük rol oynar.

Eğer işyerinizde sistematik bir baskıya maruz kalıyor ve mobbingin hedefi olduğunuzu düşünüyorsanız, hukuki haklarınızı bilerek hareket etmeniz önemlidir. Profesyonel bir hukuki destek alarak, hakkınızı en doğru şekilde arayabilirsiniz. Unutmayın, işyerinde psikolojik baskı normal değildir ve hukukun koruması altındasınız.